Friday, October 16, 2015

Chị Margaret

by Phan Việt (from Nước Mỹ, Nước Mỹ. Hà Nội: Nhà Xuất Bản Nhà Văn, 2008). Translation to follow over the next few days.

  
  
Hôm nay, tôi đi ăn tối với chị Margaret vì ngày mai chị ấy sẽ chuyển khỏi nhà Brown. Margaret đã sống ở đây bảy năm, đã làm tiến sĩ ở trường mười năm mà vẫn chưa xong. Tôi vào nhà Brown được hai tháng thì mới nói chuyện được với Margaret – tôi tưởng là chị ấy ghét tôi, hóa ra sau này tôi biết tôi nói chuyện được với Margaret là kỳ tích ở nhà Brown vì chị ấy không thèm nói chuyện với ai cả. Margaret ở trong phòng tầng hai nhưng chiếm thêm một căn phòng nhỏ, bỏ không dưới tầng hầm. Phần lớn thời gian, chị ấy ở dưới đó. Tôi đoán là Margaret cũng không thèm nói chuyện với tôi nếu như lần đó chị ấy không nhìn thấy tôi đọc Tội ác và trừng phạt của Dostoyevsky trong nhà bếp.

“Cô có thích cuốn đó không?”

“Em không thích lắm. Ai cũng khen Dos, mà em thì vẫn chưa bị thuyết phục.”

"Ôi dào, thiên hạ thì biết gì. Người này bảo Dos hay, thế là người kia cũng phải bảo Dos hay; cô nghe làm gì."


Vậy là chúng tôi nói chuyện và rồi thành bạn. Nhưng bây giờ thì Margaret quyết định chuyển khỏi nhà Brown vì chị ngày càng không chịu đựng được Charlie, anh chàng sống ở tầng hai mà chị gọi là “thằng tâm thần”.

“Thằng tâm thần định ăn cắp ý tưởng của chị,”Margaret nói với tôi. “Tuần trước chị với nó nói chuyện về luận án của chị; chị nói với nó chị đang đọc một cuốn sách. Thế là hôm nay, chị đến thư viện, đã thấy nó mượn cuốn sách đấy rồi."

Chuyện ăn cắp ý tưởng này thì Margaret cho là không chỉ Charlie mà cả giáo sư hướng dẫn của chị cũng đáng tình nghi. Margaret làm tiến sĩ bên khoa thần học, về đề tài “tính bạo lực trong Sách Thánh Mark của Kinh Tân Ước” – một đề tài mà chị theo đuổi đã mười năm nay và miệt mài làm việc từ lúc chị còn học ở Princeton, rồi bỏ sang Chicago vì nghi ngờ giáo sư hướng dẫn cũ của chị ăn cắp ý tưởng của chị.

“Lão ấy cứ trì hoãn không muốn cho chị tốt nghiệp để lão ấy công bố công trình của lão ấy trước. Lúc chị phát hiện ra và định bỏ đi, lão ấy còn viết mấy cái thư giới thiệu rất kinh tởm để chị không đi đâu được.”

“Thế làm sao chị sang được đây?”

“À, ông thầy hướng dẫn chị bây giờ đưa chị sang. Chị gặp ông này ở một hội thảo; chị nói chuyện đề tài của chị; thế là ông ấy nhận cho chị sang.”

“Ông ấy tốt nhỉ!”

“Lúc đầu chị cũng tưởng thế,” Margaret nói. Nhưng bây giờ thì chị thấy lão này cũng muốn ăn cắp ý tưởng của chị. Bây giờ chị phải tránh xa tất cả. Chị cũng chẳng cần. Chị nói cho em biết... chị làm nghiên cứu đến tầm này rồi thì không một ai có thể dạy chị bất cứ điều gì trong lĩnh vực hẹp của chị. Không một ai có thể lòe được chị. Không một ai có thể bullshit với chị được.”

Chiều nay, Margaret với tôi ăn tối ở quán cơm Thái trên đường 55. Trong quán lúc đó chỉ có tôi với Margaret và hai anh chàng da trắng, chắc cũng sinh viên trong trường.

“Margaret, có một chuyện em cứ muốn hỏi chị.”
“Nói đi.”
“Chị có định lấy chồng không?”
“Không!”

Câu trả lời chắc chắn và thản nhiên đến mức tôi không còn biết nói gì tiếp. Còn Margaret, sau khi trả lời xong, tiếp tục lấy dĩa ăn cơm ngon lành, như thể tôi phải tự hiểu tất cả ẩn ý đằng sau tiếng “Không” đó của chị.

“Em có thể hỏi là tại sao không?”

Margaret bỏ dĩa xuống, uống một ngụm nước và nhìn thẳng vào tôi. Sau đây là câu trả lời rành rọt của chị:

“Bởi vì chị hoàn toàn không có một tí hứng thú nào với việc sống chung với người khác. Hoàn toàn không có một tí hứng thú nào. Chị không thích đàn ông. Mà nói chung là chị không thích thiên hạ. Loài người làm chị kinh tởm. Chị không muốn đến gần bất cứ ai.Chị không muốn nhìn thấy bất cứ ai. Chị không muốn nghe họ thốt ra bất cứ lời nào từ những cái miệng hôi thối của họ. Thiên hạ hầu như chẳng bao giờ ý thức được sự ngu xuẩn của họ, thế mà lúc nào họ cũng nói cười hồ hởi như thể họ nhiều lời vàng ý ngọc lắm. Disgusting, disgusting.”

Hai anh chàng ngồi gần chúng tôi chắc chắn là nghe rõ toàn bộ những lời Margaret nói. Họ liếc nhìn Margaret rồi liếc nhìn tôi; sau đó liếc nhìn nhau. “The bitches” – tôi chắc họ đang nghĩ thế.

“Chả nhẽ chị ghét cả bố mẹ chị sao?”

“Ôi, em đừng nhắc đến họ. Bố mẹ chị là những người buồn tẻ và đạo đức giả bậc nhất trên đời. Mẹ chị là người Do Thái, bố chị là dân Cơ đốc; cả hai đều sùng đạo một cách điên loạn. Chị căm ghét cả hai. Lúc chị bé, mẹ chị hay bảo là chị sẽ chẳng làm được gì hết. Bà ta bảo rằng chị là đứa xấu xí, dở người, rồi chị sẽ bất hạnh cả đời. Thật là đồ chó cái. Em nghĩ xem, làm sao một người mẹ có thể nói như thế với một đứa trẻ? Thế là lúc chị vào đại học, chị đi khỏi nhà và không bao giờ quay lại nữa. Bà ấy có chết chị cũng chả quan tâm.”

“Thế.. – tôi xuống giọng – chị đã yêu ai bao giờ chưa? Chị đã hẹn hò với ai bao giờ chưa?”

“Yêu hả? Hồi đại học thì chị cũng thích một vài người. Nhưng bọn họ chẳng bao giờ để ý đến chị; thế là chị bỏ qua.”

“Làm sao chị biết họ không để ý đến chị? Có thể là họ có để ý nhưng chị làm họ sợ. Em nói thật nhé, lúc em mới biết chị, em cũng sợ chị lắm.”

“Thế làm thế nào để biết là người ta để ý đến mình hả em?”

“Ừm.. em cũng không thạo nhưng em đoán là căn cứ vào ánh mắt người ta, hành động của người ta, lời người ta nói với mình...”

“Dào, phức tạp quá, chị không biết. Nếu người chị để ý đến mà không nói với chị rằng anh ta thích chị thì chị cho qua luôn. Chị không thích sống với ai cả. Thiên hạ làm chị kinh tởm. Sống một mình thích nhất.”

Chị Margaret không phải không có lí. Nói một cách nghiêm túc, chị có lẽ là người sống hạnh phúc nhất trong cái campus này – theo như tôi nhận thấy. Quanh năm, chị mặc duy nhất một kiểu: áo phông đen, bỏ trong quần bò màu đen; mùa đông thì khoác thêm một cái áo lông màu bộ đội to sụ ngoài. Chị chẳng bao giờ quan tâm ai nghĩ gì về chị hoặc có nghĩ đến chị hay không. Chị cứ sống thế thôi, ngày ngày miệt mài dưới tầng hầm làm nghiên cứu về tính bạo lực trong kinh Tân Ước.

Nhưng mà tôi vẫn không dứt được ý nghĩ: Margaret thật xinh. Margaret Ziegner – chị ấy là một trong những người con gái Mỹ có khuôn mặt đẹp nhất mà tôi từng gặp.

No comments:

Post a Comment